سیر تکامل هویت ایرانی در دوره‌ی اشکانیان در تقابل با هویت یونانی-رومی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش‌آموخته دکتری، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات، دانشگاه تهران، شیراز، ایران

چکیده

شکست داریوش سوم از اسکندر مقدونی به‌عنوان نخستین شکست سیاسی بزرگ در تاریخ حکومت­های ایرانی­تبار و سپس برآمدن اشکانیان، تأثیر مهمی در برجسته­تر شدن برخی عناصر هویت ایرانی داشت. با حضور یونانیان در قلمرو هخامنشی، فرهنگ هلنی نیز رو به گسترش نهاد. در این شرایط، حکومت ایرانی­تبار اشکانی در شرق فلات ایران پدیدار شد و در تقابل با فرهنگ یونانی، به‌مرور به مؤلفه‌های فرهنگی ایرانی توجه کرد. هویت، همواره در برابر یک «دیگری» خودش را نشان می­دهد. ظهور فرهنگ و حکومت هلنی در حکومتی که ایرانی­تباران شکل داده بودند، دوگانه­ای هویتی ایجاد کرد که ویژگی­های فرهنگی، سیاسی و جغرافیایی متفاوتی را شکل داده بود. پژوهش حاضر بر آن است تا با رویکردی تحلیلی به نحوه­ی بررسی روند تکاملی هویت ایرانی در تقابل با هویت یونانی و رومی، با تکیه‌بر نقش اشکانیان پرداخته و دستاوردهای مهم هویتی آنان را نشان دهد. هویت ایرانی در دوره­ی اشکانیان به‌تدریج به سمت ایران گرایی بیشتر و طرد عناصر هلنی پیش رفت و در ادامه­ی آن، در تقابل با فرهنگ رومی قرار گرفت. آن­ها با برجسته ساختن عناصر هویت ایرانی، خود را در حوزه­ی فرهنگی-سیاسی متفاوتی نسبت به یونانیان و رومیان تعریف کردند. دوگانه­ هویتی که ایرانیت را در یکسو، و یونان و روم را در سوی دیگر معنا می­بخشید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Process of the evolution of Iranian identity in the Arsacids dynasty Versus Roman-Greek identity

نویسنده [English]

  • Omid Ghiasi
Graduated in PhD, Department of History, The Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran. Shiraz, Iran.
چکیده [English]

The defeat of Darius III by Alexander the Great was the first major political defeat in the history of Iranian-origin governments. Then, the rise of the Parthians had an essential effect on the prominence of some elements of Iranian identity. With the presence of Greeks in the Achaemenid Empire, Hellenic culture also expanded. In this situation, the Iranian government of Parthian descent emerged east of the Iranian plateau and gradually paid attention to the Iranian cultural components in contrast to the Greek culture. Identity always shows itself against the "other". The emergence of the Hellenic culture in the government that the Iranians had formed created a duality of identity that formed different cultural, political and geographical characteristics. The present article aims to analyze the evolutionary process of Iranian identity in comparison with Greek and Roman identity, relying on the role of the Parthians and showing their significant identity achievements. During the Parthian period, Iranian identity gradually moved towards more Iranism and the rejection of Hellenic elements, and in the continuation of that, it came into conflict with Roman culture. By highlighting the elements of Iranian identity, they defined themselves in a different cultural-political sphere than the Greeks and Romans.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iranshahr
  • Achaemenids
  • Arsacids
  • Parthians
  • Iranian identity